Durmidoiros, espectáculo invernal 4

O panorama dos dumidoiros de aves en Santiago de Compostela non estaría completo se non mencionamos o existente no campus sur da USC, próximo á facultade de Farmacia e nun lugar transitado e coñecido.

Nunhas poucas árbores pódense contar, sen dificultade, unha gran cantidade de grallas pequenas (Corvus monedula) – Grajillas-, en torno aos 40 exemplares, xunto cuns 70 exemplares de pega (Pica pica) – urracas-. Sen dúbida un bo durmideiro comunal de córvidos sendo os primeiros, as grallas pequenas, como xa temos dito noutras ocasións, unha especie que se ben non está en perigo, si que está en regresión e non é descartable que poida ser cualificada nun futuro de vulnerable.

 A tarde escollida para visitar este durmideiro non era boa. Levamos máis de dous meses golpeados por fortes borrascas do Atlántico, ou cicloxéneses explosivas como agora lles din, e este día había unha ben forte polo que foi difícil tomar boas imaxes e mesmo a Rubia a duras penas suxeitaba os seus prismáticos coas súas pequenas mans que se enfriaban rapidamente.

Qué preguntou a Rubia

Isto deu lugar a algunhas serias reflexións: cómo son capaces de suxeitarse as aves nas polas das árbores con este vento sen caer? e cómo son capaces de durmir con semellante meneo?

Como se pode ver nestes vídeos, suxeitarse e durmir nestas condicións non parece doado. O de suxeitarse é sinxelo: as aves, botándose cara adiante, automáticamente pechan os dedos das patas, exercendo unha gran presión cun mínimo esforzo, isto é, sen gastar apenas enserxía. O de durmir xa é outra cousa. 

Advertisement

A gralla pequena, ave do ano 2013

A gralla pequena (Corvus monedula), en castelán grajilla,  é un pequeno córvido que vive e cría, xeralmente, de xeito social. Para aniñar escolle rochedos, cantís e, sobre todo, vellos edificios con ocos. Ten unha alimentación omnívora e, en Galicia, está en regresión. Quere esto dicir que cada vez parece haber menos. E non sabemos moi ben porqué. Por iso a Sociedade Galega de Orntiloxía (SGO) declarouna ave do ano 2013 e está a facer un singular esforzo colectivo por saber cántas hai e ónde, o primeiro paso para coñecer máis sobre elas e saber qué lles pode estar pasando.

Coincide que en moitas cidades e vilas, con cascos ou edificios históricos, son comúns e os sus característicos reclamos forman parte da paisaxe sonora destas. Así ocorre tamén en Santiago de Compostela onde podemos observalas na zona vella, na Alameda ou no Campus, sobre todo. Bo exemplo delo é que poidemos observalas sobre a mesma estatua de Méndez Nuñez na Alameda. Toda a familia puidemos disfrutar delas. Cando marchamos pensamos que ogallá non nos abandonen nunca e para iso, qué mellor que enviar todas as observacións da especie á SGO.

Estoico, Méndez Nuñez recibe ás grallas pequenas

Nesta entrada sobre aves en Lugo podedes ver unha foto máis detallada destes intelixentes córvidos.

Aves en … Lugo

En ocasións para facer algo ben chulo non fan falla uns recursos espectaculares. O máis importante é o entusiasmo dun grupo de persoas que quixeron celebrar en Lugo o Día Mundial das Aves Migratorias. Aquí e aquí podedes ter algo máis de información sobre este evento internacional do que xa falei.

Razóns para facer unha celebración en Lugo, precisamente, hai moitas. Unha delas é que unha das aves migratorias máis fascinantes, da que xa din boa conta, os vencellos, cirrios ou anduróns -vencejos en castelán- (Apus apus), ten en Lugo, particularmente na súa muralla romana unha das colonias máis importantes de Galicia, senón a máis grande. Espectaculares bandos pasan a escasos centímetros das persoas que no serán pasean polo adarve. A cuestión é que este importante patrimonio histórico – e natural- precisa ser mantido: a vexetación medra nas súas grietas e hai que retirala. O triste é que ás autoridades non se lles ocurre mellor idea que facelo botando herbicida. E non so aves, a cantidade de lagartixas, por exemplo, que podemos (ou polo menos, podíamos) atopar é importante.  Así que o de onte foi un acto festivo pero tamén reivindicativo. Algún medio de comunicación recolle o evento.

Pola mañán houbo unha intervención artísitca de Luz Darriba e pola tarde, en representación da SGO,  fun guiar unha pequena excursión polo adarve para observar as aves e charlar sobre elas. Nuns poucos de metros poidemos ver algunhas especies ben chulas.

Grupo de entusiastas observadores de aves na muralla

Centrámonos en ver e charlar sobre vencellos: a súa vida, para quen a descubre, é sorprendente. Pasan con nos, criando, uns meses -de abril a xullo-, logo regresan a África. En toda a súa vida so se pousan para reproducirse, esto é nun niño que debe estar colgado nalgún edificio; aliméntanse, beben, durmen e copulan no aire, non é absolutamente asombroso? A gran cantidade de preguntas que suscitaron é boa mostra do fascinante da súa vida. Aquí podemos ver unhas cantas imaxes dos vencellos

Se ben, unha das especies que máis asombrou aos esforazados observadores (non é broma, o frío que ía era para pensalo) foi o falcón peregrino (Falco peregrinus). Dende finais dos 80 esta especie é común na cidade, chegando a criar, algún ano, na catedral, e noutras ocasións en diferentes edificios da cidade.

Compre resaltar que observamos numerosas grallas pequenas ou corvos cereixeiros (Corvus monedula) – grajilla en castelán-. É este un córvido que ten por costume nidificar tamén en entornos urbanos, concretamente en vellos edificios e nas grietas dos novos como poidemos comprobar, inda que tamén podemos atopalo facendo niños en cortados rochosos do interior e da costa. Nos últimos anos, en Galicia, esta especie non está precisamente no seu mellor momento de conservación polo que foi declarada ave do ano 2013 pola SGO, sendo obxecto dun seguimento específico. En Lugo, afortunadamente, aínda parece unha especie frecuente que, confiada, permite deleitarse coa sua elegancia austera.

Pero ainda houbo máis: pegas (Pica pica), merlos (Turdus merula) que en Lugo teñen o nome de checorosas, pardais (Passer domesticus)…, e como postre, un millafre negro (Milvus migrans) – milano negro- outra ave migratoria que, seguramente, procedente das beiras do Miño, decidiu a dar un paseo urbán.

Lembrade que aquí podedes ver máis información sobre as aves urbanas en Lugo así como os mellores roteiros e lugares para observalas.

E, a miña noraboa ás organizadoras!